Hunebedhoppen (Diever)

De zevende en laatste etappe van het project hunebedhoppen brengt ons naar Diever, waar we de laatste drie hunebedden van dit plan aftikken. Ook bezoeken we een onderduikershol en de restanten van een nazi-vliegveld in Havelte. We zijn vandaag met vier lopers: Aad en Jan liepen in Rolde een etappe mee en Wouter is al voor de vierde keer van de partij.

Hunebedhoppen

Hoe ziet ons project hunebedhoppen eruit? We hebben de Nederlandse hunebedden verdeeld in zeven regio’s: Norg, Zuidlaren, Rolde, Borger, Odoorn, Emmen en Diever. Per regio hebben we een route gemaakt langs die hunebedden en soms ook langs andere bijzondere of historische locaties. Bovendien gaan de routes zo veel mogelijk door de natuur.

Hunebed D52

Vanuit Diever vertrekken we in noordoostelijke richting. Al snel belanden we langs de Groningerweg bij hunebed D52. Dit hunebed is 14,5 meter lang, bijna 5 meter breed en heeft zes dekstenen. Het hunebed is een van de weinigen die al voorkomt op landkaarten uit de 17e eeuw. Toch lag het er aan het begin van de vorige eeuw vervallen bij. De goede staat is dan ook vooral te danken aan grondige restauraties. Zelfs vrij recent moest het hunebed nog twee keer opgelapt worden. In 2008 werden enkele stenen besmeurd met blauwe verf en in april 2011 werd een vuurtje gestookt in de grafkelder, waardoor een draagsteen scheurde.

We vertrekken uit Diever.

Hunebed D52 (Diever)

Groepsfoto.

Berkenheuvel

Na zo’n drie kilometer bereiken we landgoed Berkenheuvel. Dit bos werd vanaf 1890 aangeplant door landeigenaar Albertus Christiaan van Daalen, deels voor de bosbouw en deels om zandverstuivingen tegen te gaan. Omdat de grond arm was en de bosbouw weinig opleverde, experimenteerde Van Daalen met allerlei soorten bomen. Daardoor is een zeer gevarieerd bos ontstaan.
In 1925 werd een zuil opgericht om het 35-jarig bestaan van Berkenheuvel te herdenken. Op het monument staat geschreven: “Daar rijz’, uit stuivend zand en ledige aard, een lachend paradijs.” Inmiddels is het landgoed grotendeels in handen van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten.

Het monument op landgoed Berkenheuvel.

Pottiesbargien

Met zo’n vijf kilometer in de benen passeren we Pottiesbargien, oftewel het Potjesbergje. Oorspronkelijk was dit een hunebed, maar in 1735 werd het gesloopt. De dekheuvel werd later gereconstrueerd. In de directe omgeving zijn enorm veel bodemvondsten gedaan. In 1929 vond de bekende hunebedonderzoeker Van Giffen al diverse archeologische schatten. Bij een vervolgonderzoek in 1988 werden nog eens 15.800 scherven van aardewerk gevonden.

Pottiesbargien.

Onderduikershol De Wigwam

In de winter van 1943 bouwde een groep verzetsstrijders een ondergrondse hut in de bossen ten noorden van Diever. In een heuvel werd een hol gegraven, die op sterkte werd gehouden door verticaal geplaatste boomstammen. Er werd een slaapvertrek gecreëerd, een woonkamer en een keuken, vernuftig verborgen in het kreupelhout. Een van de leden, Fokke Hessels, was een verwoed lezer van indianenverhalen. Daarom kreeg het onderduikerscomplex als naam De Wigwam.
De hut diende voor onderduikers, maar ook voor de opvang van neergeschoten geallieerde vliegers. Soms zaten in het hol wel twintig illegalen verscholen. Voedsel werd verstrekt door de plaatselijke bakker en de slager en werd door betrouwbare inwoners van Diever naar de schuilhut gebracht.
De verzetsstrijders werden echter verraden en op 22 november 1944 werd De Wigwam door zo’n 50 nazi’s omsingeld. Ze arresteerden de aanwezigen, samen met andere verzetsmensen in de buurt. Slechts één verzetsman overleefde de oorlog. Op het monument bij het onderduikershol zien we de namen van acht gevallen verzetsstrijders.

Het onderduikershol bij Diever.

Het monument ter nagedachtenis aan de acht gevallen verzetsstrijders.

‘Verberg de verdrevenen, verraad de vluchtelingen niet.’

Naar het Holtingerveld

Vanaf het onderduikershol rennen we zo’n 13 kilometer in zuidelijke richting naar het Holtingerveld. In deze hoek van de provincie kom ik nauwelijks, maar dat is volkomen onterecht. Kijk maar even mee naar dit fraaie stukje Drenthe.

Hunebedden Havelte

Aan de voet van de Havelterberg liggen twee hunebedden. Hunebed D53 is een van de grootste hunebedden van Nederland, alleen hunebed D27 in Borger is groter. Hunebed D54 is het zuidelijkst gelegen hunebed van Nederland.
In de Tweede Wereldoorlog werd hunebed D53 op last van de Duitsers afgebroken voor de aanleg van Fliegerhorst Havelte, waarover zometeen meer. De stenen van het hunebed werden begraven in een gat van zeven meter diep. Hunebed D54 werd onder een laag zand begraven, zodat het niet kon dienen als herkenningspunt door de geallieerden. In 1949 zijn beide hunebedden in hun oorspronkelijke staat hersteld.

Hunebed D53 (Havelte)

Hunebed D54 (Havelte)

Havelterberg

Vanaf de hunebedden maken we enkele hoogtemeters op een slingerpaadje over de Holtingerberg. Hier hebben we een prachtig uitzicht over de omgeving.

We beklimmen de Havelterberg.

Uitzicht vanaf de Havelterberg.

Fliegerhorst Havelte

We gaan nu de plek waar ooit Fliegerhorst Havelte lag. In 1942 bouwden de nazi’s hier een vliegveld van 600 ha (of 900 voetbalvelden) groot om Schiphol te ontlasten. Kosten nog moeite werden gespaard. Voor de aanleg werden 4000 tot 6000 (dwang)arbeiders, 20 miljoen gulden, 20 miljoen klinkers en 10 km smalspoor gebruikt. Na de oorlog werden op het terrein 36 locomotieven en 745 kieplorries aangetroffen.
Het enorme vliegveld heeft slechts beperkt dienst gedaan voor onder meer de lichte jachtbommenwerpers van het type Messerschmitt BF 110.
We stuiten op een flink stuk smalspoor van bijna drie kilometer. Zo zou de oorspronkelijke situatie geweest kunnen zijn. Toch dateren deze rails niet uit de oorlog, maar zijn ze enkele jaren geleden aangelegd als toeristische railfietsroute over het voormalige vliegveld.

Smalspoor in het bos.

In de verte lag ooit de startbaan van Fliegerhorst Havelte.

We rennen langs het smalspoor verder.

Bomkraters

In september 1944 en maart 1945 werd het vliegveld zwaar gebombardeerd door respectievelijk de Britten en de Amerikanen. Geschat wordt dat er 5.300 bommen op het vliegveld werden afgeworpen. In de omgeving zijn nog talloze bomkraters te vinden.

Een van de vele bomkraters.

Brandeveen

Via het gehucht Holtinge belanden we bij het Brandeveen, een prachtig vennetje in het bos met wandelroutes om het water.

Het Brandeveen.

Terug naar Diever

Nog zes kilometer en we zijn weer terug in Diever na een prachtige etappe door het Drentse landschap. Dit was mooie afsluiter van het project hunebedhoppen.

Het hunebedhoppen zit er bijna op.

Terug in Diever!

Zelf proberen?

Wil je (een deel van) deze etappe zelf ook eens proberen? Op Afstandmeten.nl kun je onze route vinden: Hunebedhoppen Diever (etappe 7). Veel plezier!

Hunebedhoppen Diever (etappe 7)