Lichtloop #1
Kunstpunt Groningen omschrijft de Urban Biketour langs lichtkunstwerken als een cultureel en stedelijk avontuur in het donker; een rondleiding langs negen bijzondere (en vaak onontdekte) kunstwerken die bij daglicht niet zo opvallen. Dat klinkt goed! Maar ik ga natuurlijk niet fietsen. Ik ga rennen.
1. Parkeergarage Forum: Wervel – Nicky Assmann
Het eerste kunstwerk is meteen een binnenkomer van jewelste, want de hyperkleuren van Wervel kolken en suizen door de parkeergarage onder Forum Groningen. Prachtig!
Wervel.
Wervel.
Wervel.
2. Martinitoren: Zonder titel (drie exemplaren) – Peter de Kan en Albert Geertjes
Het tweede kunstwerk is niet ver weg. Onder de Martinitoren ontwierpen Albert Geertjes en Peter de Kan drie hekken, die bedoeld zijn om wildplassers te weren. De hekken bestaan uit roestvrijstalen spijlen die elk de vorm hebben van een orgelpijp met een gotisch knikje. In de gebogen gedeelten van de orgelpijpen zijn lampjes bevestigd, zodat plassers ’s avonds letterlijk en figuurlijk te kijk worden gezet onder de verlichting. Vreemd genoeg kregen de artistieke antiwildplashekken geen titel.
Zonder titel deel 1.
Zonder titel deel 2.
Zonder titel deel 3.
3. Boterdiep: Interactief lichtproject fabriekspijp – Sjanet Bijker
Op het Boterdiep vinden we het derde kunstwerk: een schoorsteenpijp met 72 ledlampjes die zijn aangebracht op de trekbanden rondom de pijp. Volgens een vast scenario veranderen ze regelmatig van kleur en vorm. Pijp en kunstwerk vormen een landmark in de stad en verbeelden de ontwikkeling van het Ebbingekwartier van industriële bedrijvigheid naar creatieve industrie.
Interactief lichtproject fabriekspijp.
4. Noorderstation: Scrolling light – Krijn Christiaansen en Jeroen Bruls
Het vierde kunstwerk bevindt zich bij het Noorderstation. Oorspronkelijk reageerden de lampen van Scrolling light op de rijdende treinen – het licht bewoog met de trein mee. In 2011 kreeg het kunstwerk nieuwe LED-verlichting en in 2019 is er een nieuw lichtprogramma opgezet, met eindeloze variaties.
Scrolling light.
Lichtprojectjes
Om bij het volgende kunstwerk te komen ren ik dwars door de binnenstad heen. Ook daar zijn allerlei lichtprojectjes te vinden, zoals in de Oude Kijk in ‘t Jatstraat, het Academiegebouw, de Folkingestraat en de H.N. Werkmanbrug.
Oude Kijk in ‘t Jatstraat.
Academiegebouw.
Folkingestraat.
H.N. Werkmanbrug.
5. Stationsplein: Second thought – Giny Vos
Het vijfde kunstwerk is een sneeuwhuis omgekeerd aan het plafond van het Stadsbalkon. De kunstenares werd gegrepen door het contrast en geschil dat het Stadsbalkon en het hoofdstation met elkaar lijken te hebben. Met Second thought spiegelt ze het station als het ware van boven naar beneden en verbindt zo ook onder de grond de twee bouwwerken.
Second thought.
Second thought.
Stadsbalkon.
6. Verlengde Lodewijkstraat: Zonder titel – Hans van Bentem
Het kunstwerk aan de Verlengde Lodewijkstraat van Hans van Bentem is geïnspireerd op de ligging aan de spoorlijn. De rode bakstenen muur heeft een patroon van okerkleurige en zwarte stenen dat gebaseerd is op systemen en connecties zoals die bijvoorbeeld ook te zien zijn bij spoorwegemplacementen. Op tien plaatsen op de muur zijn, als een soort bastions, lichtpunten aangebracht die haltes suggereren. Het kunstwerk kreeg geen titel mee.
Zonder titel.
7. Griffebrug: Zonder titel (2 delen) – Albert Geertjes en Maarten Schmitt
Ook het kunstwerk op de Griffebrug van Albert Geertjes en Maarten Schmitt heeft geen titel. De pomphuisjes, die de vorm hebben van torens, zijn een gezamenlijk ontwerp van de architect van de brug Maarten Schmitt en vormgever Albert Geertjes. Uit het bovenste deel van de torens puilt een constructie van glas die van onderaf belicht wordt. Roterende blauwfilters boven de lampen zorgen daarbij voor een vlammend effect. Om vandalisme tegen te gaan, is de glasconstructie geheel van gelaagd glas gemaakt. In totaal is in het kunstwerk ongeveer 7000 kilo glas versneden en verzaagd tot grote en kleine driehoeken.
Zonder titel deel 1.
Zonder titel deel 2.
Trompbrug
Over de Trompbrug ren ik naar de Rademarkt. De brug is uitbundig verlicht met duizenden lampjes aan weerskanten.
8. Rademarkt: Zonder titel (zuil) – André Volten
Deze gladde zuil van André Volten is meer dan dertien meter hoog en lijkt bijna volledig gespleten. Hij staat verdekt opgesteld tussen de bomen voor het politiebureau aan de Rademarkt. Pas ‘s avonds begint hij op te vallen, als de lampen binnenin de sculptuur aan gaan.
Zonder titel (zuil).
Ismaël Lotz
Ik maak een uitstapje naar bioscoop Camera aan het Hereplein. Daar hangt namelijk een prachtig eerbetoon aan de Groningse filmmaker Ismaël Lotz, die op 12 januari 2022 – nog geen week geleden – op 46-jarige leeftijd overleed. Lotz weigerde zich neer te leggen bij zijn naderende dood, wilde iets maken van elke dag dat hij leefde en inspireerde daarmee veel volgers.
Het eerbetoon aan Ismaël Lotz.
Herestraat
Via de Herestraat ren ik door naar alweer het laatste kunstwerk van deze route.
Herestraat.
9. Oosterstraat en Gelkingestraat: Bus-stops – Loes Heebink en Shlomo Schwarzberg
Eigenlijk zijn het twee kunstwerken. De neon-verlichte organen bovenop de bus-stops verwijzen naar het centrum en de periferie van de stad. Bij binnenkomst in de stad per bus kom je langs het rode hart in de Oosterstraat, symbool voor het centrum en de dynamische activiteit eromheen. Wanneer je de stad verlaat, reis je via de Gelkingestraat voorbij de groene longen – verwijzend naar de buitenwijken – naar de rust en de ruimte.
Bus-stop Oosterstraat.
Bus-stop Gelkingestraat.
Verrassend
Hier eindigt de route. Ik vond het een behoorlijk verrassend rondje. De meeste kunstwerken kende ik niet of vielen me gewoon niet zo op. Maar nu ik ze wat actiever heb bekeken, kijk ik voortaan met andere ogen naar donker Groningen.
